Co każdy z nas powinien wiedzieć o nietolerancjach pokarmowych

Bardzo często podczas indywidualnych konsultacji dietetycznych, zauważam, że pacjenci mają problem z rozróżnieniem nietolerancji od alergii. Niestety często większość objawów pacjenci przypisują alergiom, przez co stosują na własną rękę różnego rodzaju nietrafione interwencje żywieniowe czy farmakologiczne, które nie przynoszą pożądanych efektów i są szkodliwe.

 

Jak odróżnić nietolerancję pokarmową od alergii?

Jedynym skutecznym sposobem na odróżnienie alergii od nietolerancji jest prawidłowa diagnostyka. Diagnoza na podstawie samych objawów może być błędna. W celu odróżnienia nietolerancji od alergii najlepiej wykonać testy alergologiczne u alergologa lub wykonać panel alergii pokarmowych IgE zależnych z krwi. Obecność specyficznych przeciwciał IgE charakterystyczne jest oczywiście dla alergii. W nietolerancjach pokarmowych reakcja na czynnik zewnętrzny nie jest związana z układem odpornościowym, dlatego nie ma przeciwciał. W przypadku podejrzenia nietolerancji wykonuje się specjalistyczne testy w zależności od tego po których produktach pojawiają się objawy np. w diagnostyce nietolerancji laktozy wykonuje się wodorowy test oddechowy. Poza diagnostyką mamy jeszcze jedną znaczącą różnicę: alergia może być tylko na białko, nietolerancja zaś na białko, tłuszcze lub węglowodany. W nietolerancjach pokarmowych możemy mieć do czynienia z nietolerancją wywołaną przez niedobór enzymów lub reakcją na daną substancję (nietolerancja farmakologiczna).

W praktyce klinicznej najczęściej mamy do czynienia z nietolerancjami nabytymi. Pojawiają się one w różnym wieku i wynikają z nieprawidłowego funkcjonowania układu trawiennego. Aby uchronić się przed nietolerancją pokarmową należy zadbać o prawidłowe funkcjonowanie żołądka (w tym wydzielania kwasu solnego), trzustki (w tym wydzielania enzymów trzustkowych), pęcherzyka żółciowego, wątroby (w tym prawidłowego wydzielania żółci) i mikrobiomu. Proszę pamiętać o tym, że gorsze funkcjonowanie tych układów może nie dawać jednoznacznych objawów przykładowo obecność stanu zapalnego w żołądku nie musi dawać żadnych objawów bólowych. Dzięki przywróceniu równowagi w układzie trawiennym można pozbyć się nabytych nietolerancji pokarmowych. Mikrobiom wymieniłam na samym końcu ale zazwyczaj jest on jednym z najważniejszych elementów w rozwoju nietolerancji. Dysbioza panującą w jelicie (zaburzony mikrobom) przyczynia się do nieprawidłowego funkcjonowania enzymów w jelitach, dodatkowo może prowadzić do uszkodzenia bariery jelitowej i kosmków jelitowych.

Jak sprawdzić czy układ trawienny funkcjonuje prawidłowo?

Warto zacząć od wykonania podstawowego badania kału z resztkami pokarmowymi. Proszę jednak pamiętać, że wynik negatywny nie musi być równoznaczny z brakiem problemów trawiennych. Dzieje się tak dlatego, że jest to badanie tylko danej próbki i akurat w tym materiale może nie być niestrawionych resztek pokarmowych. Ważna jest tutaj również codzienna obserwacja kału, czy ma on prawidłową konsystencję / barwę. Kolejnymi badaniami jakie można wykonać jest gastroskopia, USG jamy brzusznej oraz podstawowe badania krwi.

Kiedy czujesz, że faktycznie coś jest nie tak z układem trawiennym możesz okresowo włączyć enzymy trawienne (przyjmowanie enzymów trawiennych należy skonsultować ze specjalistą, z tego względu, że niektóre mogą podrażniać żołądek).

Pamiętaj coraz nowsze eliminacje pokarmowe z diety nie są rozwiązaniem problemu, mogą przyczynić się do niedoborów pokarmowych i pogłębiania problemów związanych z przewodem pokarmowym. Dlatego jeżeli podejrzewasz lub masz nietolerancje pokarmowe nabyte zgłoś się do specjalisty w celu dobrania jak najlepszej terapii.